Sytuacja finansowa seniorów z pozoru wydaje się stabilna. Mają przecież stały, waloryzowany dochód, a dzieci są dorosłe. Tymczasem zadłużenie osób na emeryturze w 2022 r. wyniosło 6,22 mld zł*. Pandemia może tylko pogłębić ten proces. Co więcej, to problem przemilczany i bardzo wstydliwy, często także dla nich samych. Jak znaleźć rozwiązanie?

Seniorzy nie chcą rozmawiać z bliskimi o finansach, a tym bardziej o problemach, które niekiedy z nich wynikają. Z drugiej strony często ich dorosłe dzieci wychodzą z założenia, że rodzice z racji wieku, wiedzą, co robią. Nie biorą pod uwagę faktu, że bywają czasami łatwowierni lub mogą paść ofiarą manipulacji, stając się tym samym celem dla oszustów. A to może być przyczyną problemów w przyszłości.

Seniorzy i kłopoty finansowe

Troszcząc się o bliskich, dziadków lub rodziców, warto zadbać nie tylko o dobre zdrowie i samopoczucie, ale także o ich bezpieczeństwo finansowe. Starsze osoby nie zawsze są na bieżąco ze zmieniającymi się przepisami. Czują się zawstydzone, kiedy nie rozumieją paragrafów w umowach i zwyczajnie niezręcznie im poprosić o wyjaśnienie. Nie bójmy się pytać, jak sobie radzą, zdjąć z nich ciężar negocjowania umów, np. abonamentowych, albo wytłumaczyć skomplikowane zapisy w umowie.

Fakty dotyczące zadłużenia osób na emeryturze są alarmujące. Średni dług osoby powyżej 65. roku życia wynosi ponad 17 tys. zł. Chcąc go spłacić z najniższej emerytury, należałoby w całości wykorzystać prawie 13 najniższych wypłat z ZUS.

Źródła kłopotów finansowych tej grupy wiekowej są różne. Należą do nich m.in.:

  • nagłe kłopoty ze zdrowiem i koszty rehabilitacji,
  • wysokie koszty leczenia (stałe miesięczne wydatki),
  • śmierć współmałżonka,
  • utrzymywanie się z jednej emerytury,
  • wspieranie finansowo dzieci lub wnuków.

Długi seniorów. Dlaczego seniorzy nie płacą?

Osoby starsze są sumiennymi i lojalnymi klientami dla banków, a ze względu na stały dochód, wiarygodnymi nabywcami ich produktów.

Polscy emeryci często wspierając młode pokolenie (wnuki i dzieci), podejmują zobowiązania na własny rachunek, ale realizujące potrzeby młodszych.

Wydaje się, że w czasie pandemii to zjawisko nabiera na sile. Sytuacja na rynku pracy jest niepewna, niektóre młode osoby straciły posadę albo pracują w branżach uznanych przez bank za ryzykowne.

W tej sytuacji nie mogą liczyć na pozytywne rozpatrzenie wniosku kredytowego w banku. Natomiast ich dziadkowie już tak, bo ich emerytury są regularnie wypłacane, więc zdarza się, że zobowiązania zaciągają na potrzeby młodszego pokolenia. Jeśli jednak rodzina nie dotrzymuje „umowy” i nie przekazuje pieniędzy na spłaty, kłopoty spadają na emeryta, który zostaje z ratami.

Z drugiej strony, seniorzy ze względu na rosnące ceny i kłopoty ze zdrowiem, nie są w stanie niekiedy sami się utrzymać. Okazuje się, że suma wydatków może przewyższać posiadany dochód. W tej sytuacji muszą liczyć na wsparcie najbliższych albo pieniądze pożyczyć.

Długi seniorów powstają m.in., ponieważ:

  • nie są w stanie spłacać rat kredytowych,
  • nie mają środków na zapłacenie rachunków: czynsz i opłaty,
  • nie są w stanie spłacać zaciągniętych zobowiązań

Tymczasem spłata zadłużenia to dla nich sprawa honorowa. Warto dodać, że częściej zadłużają się emeryci mieszkający w miastach, a mniej na wsi.

Jak pomóc dziadkom i rodzicom wyjść z długów?

Co zrobić, jeśli okaże się, że nasi bliscy wpadną w kłopoty finansowe. Poniżej znajdziesz kilka rad:

  • uświadom im skutki nieprzemyślanych decyzji

Wyjaśnij mechanizmy, które doprowadziły do istniejącej sytuacji, a także pokaż konsekwencje podejmowanych decyzji. Podpowiedz racjonalne rozwiązania.

  • sprawdź zadłużenie i zrób plan spłaty

Porozmawiaj spokojnie i dowiedz się, jakie zobowiązania ciążą na seniorze. Najlepiej poprosić o przedstawienie umów, rachunków etc. Warto zrobić listę wszystkich zobowiązań i terminów spłat, które są pilne.

  • negocjuj zmniejszenie raty

Pomóż seniorowi skontaktować się z wierzycielem. Pamiętaj, że jemu też zależy na polubownym zakończeniu sprawy. Z pewnością razem dojdziecie do porozumienia.

  • skonsoliduj kredyt

Zaproponuj i przemyślcie wspólnie możliwość połączenia zobowiązań, czyli zastąpienia kilku kredytów jednym.

Dziedziczenie długów po bliskich

Chcielibyśmy, żeby nasi rodzice i dziadkowie byli z nami jak najdłużej, ale nikt z nas nie żyje wiecznie. Niestety zdarza się, że skutki ich nieprzemyślanych decyzji związanych z finansami może odczuć młodsze pokolenie.

Dlatego nie można bagatelizować kwestii finansowych seniorów. Warto rozmawiać. Jeśli rodzice odejdą i zostawią po sobie długi, będziemy je dziedziczyć.

Wyjście z długów może nie być proste, ale nie jest to sytuacja bez wyjścia. Ważne, by w porę zareagować i szukać wspólnie rozwiązań. Jedno jest pewne, pozostawienie rodziców lub dziadków samych z problemem tylko pogorszy sytuację. Rozmowa, wsparcie i zrozumienie to kluczowe elementy, by sprawę doprowadzić do szczęśliwego finału.

 

*na podstawie danych KRD

 

Sprawdź również poprzednie nasze teksty:

Co to jest płynność finansowa w budżecie domowym? Jak o nią zadbać?

Chcesz wyjść z długów? Przygotuj odpowiedni plan działania.

Budżet domowy w obliczu pandemii

 

Poleć artykuł